Accountancysector onder druk door de aanhoudende personeelstekorten

De krapte op de arbeidsmarkt raakt de accountancy flink. Uit verschillende rapporten van de afgelopen jaren blijkt het aanhoudend personeelstekort de accountancysector in haar greep heeft. Er zijn nauwelijks accountantskantoren zonder vacatures. En stel jonge startende accountants de vraag: hoeveel sollicitatiebrieven heb je geschreven? Vaak is het antwoord niet één. Dus hoe vind en bind je talent op de huidige krappe arbeidsmarkt? Goed talent is schaars. Dat betekent dat accountantskantoren goed moeten nadenken hoe ze hun – routinematige en dus vaak minder spannende – werkzaamheden organiseren. Ook omdat millennials een werkweek van 45 of meer uren niet meer vanzelfsprekend vinden.

Europese drive voor informatiebeveiliging

Er worden steeds meer strengere eisen gesteld aan het veilig houden van data. Zeker in de Europese Unie zijn de regels strikt en wordt steeds meer van bedrijven verwacht. Dat is niet voor niks, want cybercriminaliteit groeit gigantisch snel. Het aantal cyberincidenten is de afgelopen jaren fors toegenomen. Waar het eerder vooral kwajongens waren die toevallig op een datalek stuitten, is er nu sprake van georganiseerde misdaad. In Europa is er steeds meer behoeften aan informatiebeveiliging.

Daarom is de NIS2 in het leven geroepenom Europa beter te beschermen tegen de toenemende cybercriminaliteit. NIS staat voor netwerk- en informatiesystemen en de NIS2 is een nieuwe Europese richtlijn. Het Europees parlement heeft ingestemd met deze nieuwe richtlijn om de eisen rondom cybermaatregelen aan te scherpen. Het is de bedoeling dat de NIS2 wordt omgezet naar nationale richtlijnen. Medio 2024 staat de internetconsultatie gepland. Op dat moment zullen de conceptwetten gereed zijn en krijgen sectoren, organisaties en individuen de kans om erop te reageren. Dit biedt organisaties een beter inzicht in wat er van hen wordt verwacht wanneer ze moeten voldoen aan de nieuwe wetgeving.

Fusies, overnames en private equity

Al enige tijd is er sprake van consolidatie in de accountancy. Na eerdere overnames en fusies van verschillende grote kantoren, besluiten ook kleinere kantoren zich steeds vaker aan te sluiten bij een grotere accountantsorganisatie. Zo sloten verschillende kantoren zich aan bij Vermetten, de ETL Group en Concepts. En vorig jaar fuseerde de accountants- en advieskantoren HLB Witlox Van den Boomen, Koenen en Co en PKF Wallast (momenteel onder de nieuwe merknaam Newtone). De redenen om te fuseren of zich aan te sluiten bij een grotere speler zijn helder; beter omgaan met de toenemende wet- en regelgeving, meer middelen om te investeren in automatisering en beter omgaan met de krapte op de arbeidsmarkt.

En dan hebben we ook nog te maken met private equity. De primeur was voor De Jong & Laan die in zee ging met participatiemaatschappij Waterland. Met het kapitaal wil De Jong & Laan verder groeien en de dienstverlening verbreden. Klanten vragen steeds meer kennis, ook op terreinen als data-analyse en IT, zo luidde de verklaring. Er wordt verwacht dat nog meer kantoren zullen volgen.

Duurzame accountantskantoren

Europa schroeft de duimschroeven voor bedrijven steeds verder aan. Een voorbeeld hiervan is de CSRD-richtlijn van de EU die sinds januari 2024 voor beursgenoteerde bedrijven geldt. Zo moeten beursgenoteerde en middelgrote ondernemingen gaan rapporteren over de milieu- en sociale impact van bedrijfsactiviteiten. Deze duurzaamheidsrapportages moeten worden getoetst door een accountant. De rapportageverplichtingen voor oob’s gelden vanaf boekjaar 2024 en voor alle grote ondernemingen vanaf boekjaar 2025. Tijd voor de accountant om zich te verdiepen in duurzaamheid en expert te worden op dit gebied. Dat wordt een pittige uitdaging met de huidige werkdruk en krapte op de arbeidsmarkt.

De opkomst van AI en BI

Een trend waar niemand omheen kan: artificial intelligence (AI). Ook heeft AI haar intrede gemaakt in de accountancybranche. Een van de belangrijkste kansen van AI ligt bij de automatisering van veel voorkomende en handmatige taken. AI kan routinematige administratieve werkzaamheden en processen overnemen. En ook kan het kansen en problemen herkennen. Dit verbetert de productiviteit en maakt het mogelijk om dieper in te gaan op complexe financiële vraagstukken.

Steeds meer processen bij accountantskantoren worden gedigitaliseerd. Dit levert een schat aan data op. Maar hoe krijg je als accountant grip op deze data? Hoe word je organisatie datagestuurd? Hier komt het gebruik van Business Intelligence (BI) om de hoek kijken. Business Intelligence zet de ruwe data uit je kantoor om in bruikbare informatie. BI-oplossingen verzamelen de gegevens uit de verschillende systemen op het kantoor en verwerken deze gegevens. Met de verkregen informatie, die ook nog eens overzichtelijk wordt gepresenteerd, kun je betere beslissingen nemen, trends ontdekken en complete analyses maken.

Toenemend aantal cyberincidenten

Door de opkomst van AI neemt het risico op cyberincidenten ook toe. Cybercriminelen kunnen de technologie inzetten om datalekken te forceren. Ook kan overmatig vertrouwen op AI-technologieën menselijke betrokkenheid verminderen, wat kan zorgen voor een gebrek aan toezicht en controle over beveiligingsmaatregelen. Als accountantskantoor ben je extra interessant want je werkt met vertrouwelijke en gevoelige informatie van klanten.

Het is van groot belang om zorgvuldig met deze privacygevoelige data om te gaan en zo veilig mogelijk te werken. Hackers ontdekken dagelijks nieuwe methodes om bestaande beveiliging te omzeilen. Het is belangrijk om als accountantskantoor de focus te leggen op privacy en security. Zowel ter preventie van boetes en imagoschade, als voor een betrouwbare uitstraling naar klanten.